Verlichting op thuiswerkplekken (Hulp bij verlichting van SLV Nederland)
U bent hier: Home > Kennisbank

Verlichting op thuiswerkplekken

Hybride werken -een combinatie van je werk doen op kantoor en thuis- is tegenwoordig de norm. Als je zelf of je medewerkers thuiswerken, is het belangrijk om na te gaan hoe het is gesteld met de verlichting van de thuiswerkplek.

Richtlijnen

In de verlichtingsnorm NEN-EN 12464-1 wordt richtlijnen gegeven voor het verlichten van werkplekken. Ze zijn van toepassing voor het werk dat je op kantoor uitvoert, maar ook wanneer je "vanuit huis" werkt. Of je nu zelfstandige bent die thuis kantoor houdt of je bent werkgever van personeel dat (gedeeltelijk) vanuit huis werkt; het is goed om naar de genoemde norm te kijken. Zeker nu dat er steeds vaker thuis gewerkt wordt.

Verlichting op thuiswerkplekken

Minimale verlichtingssterkte

Het is niet vanzelfsprekend dat de verlichting in je woonkamer of keuken van het niveau is dat in de NEN-EN 12464-1 wordt beschreven. Het taakvlak, zeg maar het gebied waar je direct werkzaam bent, dient gemiddeld een minimale verlichtingssterkte van 500 lux te hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om de plaats waar je toetsenbord of kladblok ligt. In een "ring" van 50 cm rondom het taakvlak volstaat een iets lagere verlichtingssterkte van 300 lux. We noemen dit de "direct omgeving". De ring die daar weer buiten ligt (meer dan 3m buiten de directe omgeving) noemen we de "achtergrond". De minimale gemiddelde verlichtingssterkte voor de achtergrond (>3m) is minstens één derde van de directe omgeving. Op werkplekken waar men echt continu werkt, is 200 Lux een minimum.

Extra licht

Er zijn situaties denkbaar waarin je behoefte hebt aan een hoger lichtniveau dan het hiervoor genoemde. Denk bijvoorbeeld bij taken waarin het visuele bepalend is, nauwkeurigheid of concentratie is vereist of wanneer je een taak langdurig moet uitvoeren. Maar ook als je te maken hebt met oudere mensen waarvan het gezichtsvermogen lager kan zijn.

Verlichting op thuiswerkplekken

Meten = weten

Normaal gesproken wordt de verlichtingssterkte gemeten met een lux-meter. Het is niet vanzelfsprekend dat je die zelf in huis hebt. Er zijn gelukkig ook apps voor de smartphone waarmee je (bij benadering) een meting kan uitvoeren.

Ook dien je er aan te denken dat de lichtsterkte van een LED lichtbron na verloop van tijd afneemt. Bekijk hier de video over de levensduur van LED verlichting. Bij de aanschaf van nieuwe armaturen kun je kijken naar het lumenbehoud dat in de specificaties wordt aangegeven (LM-waarde).

Meer dan lichtsterkte

Lichtverdeling (helderheidsverhouding)

Er wordt naar meer aspecten van verlichting gekeken dan alleen de verlichtingssterkte. Zo dient de lichtverdeling gelijkmatig te zijn binnen het gebied waarin je werkt. Er moeten niet te grote contrasten zijn tussen licht en donker. Deze wordt ook beïnvloed door de reflectie van licht op plafond, muren en vloer of bijvoorbeeld het bureauoppervlak.

Verblinding

Een ander aspect is verblinding. Hiervoor kijken we bijvoorbeeld naar de UGR (Unifed Glare Rating) van de gebruikte armaturen. Zie hierover het artikel elders op dit platform. Je kunt directe verblinding voorkomen door bijvoorbeeld een armatuur te kiezen met lamellen of een melkglas afdekking. Een andere methode is het veranderen van de hoek tussen je ogen en het armatuur. Bijvoorbeeld door het armatuur hoger te plaatsen. Indirecte verblinding (o.a. "spiegelingshinder") kun je beperken door een wanden minder te laten reflecteren door ze mat af te werken. Je kunt ook grotere armaturen toe te passen (bijvoorbeeld LED panelen) of plafonds en wanden in een lichte kleur te schilderen. Plaats verlichting zodanig dat deze niet in een beeldscherm reflecteert.

Verlichting op thuiswerkplekken

Kleuren

De kleurweergave (CRi / Ra) dient op een werkplek niet kleiner te zijn dan 80. Kijk daarom of de armaturen (of gebruikte lichtbronnen) een CRi >80, of liever nog CRi >90, hebben. Zo kun je kleuren van voorwerpen en de huid van mensen op een natuurlijke manier waarnemen. Dit biedt visueel comfort.

De kleurtemperatuur (gemeten in Kelvin) van de verlichting heeft effect op zowel de psychologische- als esthetische factoren op je werkplek. Het gaat dan dus om de mate waarin het witte licht "warmer" (roder) of "kouder" (blauwer) is. Hoewel dit dus wel degelijk effect heeft op je prestaties en welbevinden, staat hierover niets gedefinieerd in de NEN-EN 12464-1. Lees hier meer over het effect van verlichting op de mens.

Daglicht

Belangrijke tip voor elke thuiswerkplek: profiteer waar mogelijk van daglicht. Dus ga bij een raam of lichtkoepel zitten. De variatie in hoeveelheid licht, de richting en kleur zorgen voor afwisseling wat voordelig is voor mensen die binnen werken. Bovendien hebben de werknemers zo visueel contact met de buitenwereld. Hierbij dient wel aandacht te blijven voor de eerder genoemde helderheidsverhoudingen en verblindingshinder.

Verlichting op thuiswerkplekken

Knipperen, flikkeren en stroboscopische effecten

Als je met LED-technologie werkt, in combinatie met een driver of VSA, dan heb je indirect ook te maken met lichtflikkering. Ook wanneer je LED verlichting gaat dimmen kan dit een rol gaan spelen. De knipperingen zijn vaak niet eens met het menselijk oog waarneembaar, maar kunnen wel hoofdpijn veroorzaken. Het gebruik van de juiste apparatuur voorkomt dit. Bepalen van de zichtbaarheid van stroboscopische effecten gebeurt aan de hand van de Stroboscopic Visibility Measure (SVM), die in 2019 is gepubliceerd. De testmethode voor stroboscopische effecten is te vinden in de IEC TR 63158: 2018.


Meer informatie


Reageren op dit artikel

*:
:

(Wordt niet getoond op website)
*:
 

 

* Gemarkeerde velden zijn verplicht

Geen blog missen?

Blijf net als vele anderen geïnformeerd over alle nieuwe artikelen, video's en podcasts dankzij de gratis nieuwsbrief die periodiek per e-mail verstuurd wordt.

Gratis. Je privacy is 100% gegarandeerd.

Even sparren met een lichtadviseur?

Je kunt direct online een meeting inplannen met een van onze lichtadviseurs. Of het nu gaat om een korte vraag, het (vrijblijvend) introduceren van een offerte-aanvraag of iets anders; we staan graag voor je klaar!

Heb je nog (andere) vragen?

Is jouw vraag met de informatie op pagina niet of niet volledig beantwoord? Of staat je vraag of onduidelijkheid misschien nog niet in onze Kennisbank? Neem dan contact op met onze verlichtingsexperts.

Hulp bij verlichting

Onze Kennisbank bevat tientallen veelgestelde vragen en thema's rondom de projectmatige toepassing van verlichting.

x
Deze website maakt gebruik van functionele en (anonieme) analytische cookies. Meer informatie. OK, bedankt