Thema: Technische aspecten van LED
Harmonische stromen of vervormingen (harmonic distortion) leiden tot netvervuiling, ook wel: harmonische vervuiling. Harmonische vervuiling heeft betrekking op verstoringen van de zuivere sinusvorm die onze netspanning normaal gesproken beschrijft. Bij het gebruik van ledverlichting kun je hinder ondervinden van harmonische vervuiling. Dit uit zich in knipperingen en problemen bij het dimmen.
In de basis beschrijft onze netspanning een zuivere sinusvorm. Als hier een lineaire belasting op wordt aangesloten, is de stroom ook zuiver sinusvormig. Indien de sinus wordt vervormd, kan deze worden beschreven als de som van meerdere sinussen met een frequentie die gelijk is aan een veelvoud van de grondfrequentie (in Europa: 50Hz). We noemen dat ook wel “hogere harmonische”.
De hogere harmonische worden veroorzaakt door elektrische apparatuur in onze woon- en werkomgeving, wanneer deze geen lineair gedrag vertoont - het stroomnet niet-lineair belast. De vorm van de opgenomen stroom komt niet overeen met de vorm van de aangeboden spanning. De resulterende stroom is daardoor niet zuiver sinusvormig.
Het gaat om zogenaamde vermogenselektronica. Denk aan industriële apparaten, IT apparatuur, maar ook verlichting met elektrische voorschakelapparaten - zoals ledverlichting. Drivers voor ledverlichting hebben een stroomafname die niet in fase is met de spanning. Een belangrijke indicator hierbij is de powerfactor. Hoe lager de powerfactor is, hoe meer er naast het “werkelijk” opgenomen vermogen (W) ook een “schijnbaar vermogen” (of: blindstroom) aanwezig is. Er loopt meer vermogen door de installatie dan dat er daadwerkelijk wordt gebruikt. De blindstroom zorgt voor een faseverschuiving tussen stroom en spanning en daarmee voor het ontstaan van harmonische stromen op het net: harmonische vervuiling
Harmonische vervuiling kan op veel zaken effect hebben. Zo kan er apparatuur onverwacht uitvallen of uitschakelen (storingen), kunnen kabels en verdeelkasten ontbranden (warmteontwikkeling / oververhitting), kan er onnodig verlies van energie en capaciteit verloren gaan (extra energieverbruik), wordt de levensduur van apparatuur verkort en leid dit alles tot on nodige kosten voor onderhoud en service.
Wanneer je gebruik maakt van led verlichting, kun je harmonische vervuiling opmerken door knipperen van het lichtbeeld en problemen tijdens het dimmen van de ledverlichting. Door de technologische ontwikkeling van led wordt deze techniek steeds zuiniger. Ledlampen kunnen op een steeds kleiner vermogen branden, maar worden hierdoor wel steeds gevoeliger voor harmonische vervuiling op het net.
Een e-installateur kan met een netanalyse vaststellen of er sprake is van een bepaalde harmonische vervuiling. Het is mogelijk om verstoringen uit het net te filteren, bijvoorbeeld met een ontstoringscondensator. Door de doorsnede van de bekabeling te vergroten, zal harmonische vervuiling ook afnemen.
Specifiek voor ledverlichting geldt dat je kunt letten op de hoogte van powerfactor van de drivers. Hoe dichter deze bij 1 ligt, des te beter. Een betere (hogere) powerfactor heeft zijn weerslag op het prijskaartje van de apparatuur. Deze zal doorgaans duurder zijn dan kwalitatief ondergeschikte drivers
Blijf net als vele anderen geïnformeerd over alle nieuwe artikelen, video's en podcasts dankzij de gratis nieuwsbrief die periodiek per e-mail verstuurd wordt.
Gratis. Je privacy is 100% gegarandeerd.
Je kunt direct online een meeting inplannen met een van onze lichtadviseurs. Of het nu gaat om een korte vraag, het (vrijblijvend) introduceren van een offerte-aanvraag of iets anders; we staan graag voor je klaar!
Is jouw vraag met de informatie op pagina niet of niet volledig beantwoord? Of staat je vraag of onduidelijkheid misschien nog niet in onze Kennisbank? Neem dan contact op met onze verlichtingsexperts.
Onze Kennisbank bevat tientallen veelgestelde vragen en thema's rondom de projectmatige toepassing van verlichting.