Hoe moet ik een hoge boom verlichten?

Hoeveel lumen heb ik nodig om een boom te verlichten? Hoe moet ik een hoge boom van licht voorzien? Wij krijgen deze vraag met enige regelmaat. Er is echter geen kant-en-klaar antwoord op te geven. We noemen een paar zaken om rekening mee te houden.

Elke boom stelt andere eisen aan de verlichting

Er zijn geen vuistregels voor het verlichten van bomen. Er is geen "aantal lumen per meter boom" of iets dergelijks. Het aantal lumen zegt namelijk niet meteen iets over het licht dat het oppervlak van de boom gaat raken. Zo is de openingshoek van de lichtbundel van belang: 100 lumen in een 5º bundel komt veel "verder" dan 100 lumen in een 180º bundel. Het verband tussen candela, lumen en lux leggen we uit in deze Youtube-video.

De vorm van de boom vs. de vorm van de lichtbundel

Elke soort boom heeft een bepaalde vorm kruin (rond, breed, langgerekt). Voor een smalle boom, zoals een cipres, kies je voor een smalle bundel van tussen 5 en 20 graden. Terwijl je voor een boom met een brede kruin, bijvoorbeeld een eik of dakplataan, een brede lichtbundel van bijvoorbeeld 60 of 90 graden kiest.

Niet alleen de vorm van de kruin varieert, maar ook de hoogte op de stam waar de kruin begint. Bij een naaldboom begint de kruin veelal direct boven de grond, terwijl de kruin van een eik op 5 meter hoogte pas kan beginnen. Dat betekent in het ene geval dat de lichtbundel ook direct vanaf de grond breed (genoeg) moet uitstralen, terwijl je bij de ander juist pas op een bepaalde hoogte licht wil zien.

De positie van het armatuur ten opzichte van de boom

Het is maakt veel verschil waar je het armatuur ten opzichte van de boom plaatst. Zitten er naalden aan de boom waar het licht doorheen kan vallen of staan de takken verder uit elkaar? Dan kun je de lichtbron dichtbij de stam onder de boom plaatsen en het licht door de takken en naalden heen laten schijnen. Je maakt bijvoorbeeld gebruik van grondspots.

Heeft de boom een dicht bladerdek, bepaal dan of het om kleine of grote bladeren gaat. De lichtbundel die je kiest bij een boom dient hier bij aan te sluiten. Bij een vollere kruin en bij grotere bladeren is het vaak handiger om het armatuur enkele meters van de boom af te zetten en de lichtbundel richting de kruin te kantelen. Je maakt dan bijvoorbeeld gebruik van prikspots / staande schijnwerpers. 

Wat wil je bereiken met de verlichting?

Denk ook na over het effect dat je wil bereiken. Wil je de hele kruin uitlichten, kies dan voor een lichtbundel die ter hoogte van de kruin voldoende breed uitloopt. Wil je juist de stam accentueren? Kies dan voor een smallere lichtbundel, die voldoende licht op hoogte geeft.

Een boom van een of twee zijkanten aanlichten zorgt ook voor schaduwwerking, wat weer zorgt voor diepte (3D effect). Zet je een boom recht van voren in het licht, dan kan dit het beeld ook "plat slaan". Kijk dus niet alleen naar licht, maar ook naar schaduw!

Welke kleur licht gebruik je?

Wellicht denk je bij het aanbrengen van tuinverlichting standaard aan wit licht, maar dat hoeft natuurlijk niet. Zelfs bij wit licht heb je keuzes. Zoals 4000 Kelvin (neutraal wit) voor een meer natuurgetrouwe weergave van de eigen kleuren van de boom. Terwijl 2700 Kelvin (warm wit) de groentinten iets zal opwarmen.

Maar je kunt natuurlijk ook heel mooie effecten bereiken met gekleurd licht. Denk bijvoorbeeld aan groen gekleurd licht, zodat de bomen ook in de avonduren voor "groen" zorgen. heb je meerdere bomen naast elkaar staan, dan kun je ook spelen met verschillende tinten van dezelfde kleur, zonder dat het meteen als een kermis gaat uitzien.

Doe eens inspiratie op bij het project "Landgoed de Spiekerploats" in Zevenhuizen.

De exacte hoeveelheid licht exact berekenen

De keuze voor de verlichting van rond een hoge boom kun je ook laten berekenen in een simulatie. Dit is een klusje voor een lichtadviseur, die in een programma als ReLUX of DiaLUX een berekening en visualisatie kan maken van jouw specifieke situatie. je ziet dan ook meteen het effect van een of meerdere specfieke armaturen.

Heb jij nog vragen of slimme tips? Laat het dan weten via de comments onder dit artikel!

Meer informatie

• Gerelateerde informatie bij het begrip 'bomen'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'boom'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'candela'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'grondspot'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'grondspot'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'grondspot'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'grondspots'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'installeren'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'kelvin'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'led'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'lichtbron'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'lumen'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'lux'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'relux'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'relux'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'tuinverlichting'...

Reageren op dit artikel

Even sparren met een lichtadviseur?

Je kunt direct online een meeting inplannen met een van onze lichtadviseurs. Of het nu gaat om een korte vraag, het (vrijblijvend) introduceren van een offerte-aanvraag of iets anders; we staan graag voor je klaar!

Heb je nog (andere) vragen?

Is jouw vraag met de informatie op pagina niet of niet volledig beantwoord? Of staat je vraag of onduidelijkheid misschien nog niet in onze Kennisbank? Neem dan contact op met onze verlichtingsexperts.

Hulp bij verlichting

Onze Kennisbank bevat tientallen veelgestelde vragen en thema's rondom de projectmatige toepassing van verlichting.