Wijzigingen in de NEN-norm voor werkplekverlichting

De NEN-norm waarin de eisen aan werkplekverlichting staan gedefinieerd (de NEN-EN 12464-1) is in september 2021 vernieuwd. De eisen voor verlichting van werkplekken zijn opgesteld in directe relatie met de ruimte waarin ze worden uitgevoerd.

Nieuwe norm werkplekverlichting

De exacte benaming van de norm waarin de eisen aan verlichting van werkplekken is vastgelegd, is de "NEN-EN 12464-1: Licht en verlichting - Werkplekverlichting - Deel 1: Werkplekken". Eerdere versies van deze norm zijn gepubliceerd in 2003 en 2011. De nieuwste versie is aangepast aan de ervaringen die zijn opgedaan en de ontwikkelingen van deze tijd. In de afgelopen 10 jaar nam LED verlichting de rol van vele andere conventionele verlichtingsvormen over. LED verlichting geeft ander licht en andere mogelijkheden. De nieuwe versie van de NEN-norm is bovendien beter afgestemd op menselijke visuele behoeftes. Want het gaat tenslotte om visuele taken. Zonder licht geen zicht.

Wat beschrijft de NEN-EN 12464-1?

In de NEN-norm voor de verlichting op werkplekken worden een aantal criteria gesteld aan de verlichting in binnenruimtes waarin gewerkt wordt. Ze helpen ons om de verlichting in te richten op een manier die de werkzaamheden (taken) in die ruimte efficiënt uit te voeren. De criteria gaan over verlichtingssterkte en kleurweergave (CRI), maar ook over de maximale verblinding die mag optreden (UGR).

• De verlichtingssterkte gaat over de hoeveelheid licht die op bijvoorbeeld de vloer of het werkblad valt.
• De kleurweergave zegt iets over de mate waarin kleuren in de ruimte, onder invloed van de verlichting, natuurgetrouw uitzien.
• De verblindingsfactor gaat over de mate waarin je hinder kunt ondervinden van de verlichting, doordat je bijvoorbeeld rechtstreeks in de lichtbron kijkt.

Naast deze waarden die je in feitelijk kunt meten (kwantitatief) zijn er ook eigenschappen van kwalitatieve aard. Het gaat dan om visueel comfort en visuele prestatie. Visueel comfort zegt bijvoorbeeld iets over de contrasten tussen lichte en donkere delen in de ruimte. De visuele prestatie beschrijft bijvoorbeeld de invloed van licht op ons biologische klokje, onze stemming, concentratie en welzijn.

Op welk vlak is de NEN-norm gewijzigd?

Ten opzichte van de voorgaande versie van de NEN-EN 12464-1 van 2011, zijn er diverse zaken aangepast. Rienk Visser heeft deze als volgt samengevat:

• nieuwe symbolen en begrippen
• meer details beschreven over de relatie tussen taakgebied, de directe omgeving en overige deel van de ruimte
• actualisatie van flikker- en stroboscopische effecten
• advies voor eisen voor het ontwerp van verlichting voor visuele taken en activiteiten in een ruimte
• gestelde eisen aan verlichting houden meer rekening met visuele behoefte van de gebruiker
• eisen voor verblinding beter bruikbaar door extra toelichitng
• uitwerking van beeldvormende en niet-beeldvormende visuele effecten op prestaties en welzijn van de mens
• voorbeelden hoe de eisen voor ontwerp van verlichting voor verschillende toepassingen kunnen worden afgeleid
• verlichting ten behoeve van de spoorwegen verder toegelicht

Toelichting op de NEN 12464-1 van NSVV

Vanaf november 2021 kan er via de NSVV een Nederlandstalige toelichting op de nieuwe NEN 12464-1 worden verkregen. Kijk hiervoor op www.nsvv.nl.

Heb jij vragen over het toepassen van de NEN 12464-1?

Plaats je vragen onder deze blog in de comments. Een team van lichtadviseurs zit klaar om jouw specifieke vragen te beantwoorden. Uiteraard ben je ook van harte uitgenodigd om jouw aanvullingen op dit artikel met de andere bezoekers van het platform te delen.

Meer informatie

• Gerelateerde informatie bij het begrip 'aarde'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'CRI'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'invloed'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'led'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'lichtbron'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'lux'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'NEN-norm'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'UGR'...

Reageren op dit artikel

Even sparren met een lichtadviseur?

Je kunt direct online een meeting inplannen met een van onze lichtadviseurs. Of het nu gaat om een korte vraag, het (vrijblijvend) introduceren van een offerte-aanvraag of iets anders; we staan graag voor je klaar!

Heb je nog (andere) vragen?

Is jouw vraag met de informatie op pagina niet of niet volledig beantwoord? Of staat je vraag of onduidelijkheid misschien nog niet in onze Kennisbank? Neem dan contact op met onze verlichtingsexperts.

Hulp bij verlichting

Onze Kennisbank bevat tientallen veelgestelde vragen en thema's rondom de projectmatige toepassing van verlichting.