Lichtplan maken voor een kantoor

Thema: Lichtplannen en licht plannen

Afwegingen bij het maken van een lichtplan voor een beeldschermwerkplek

Wanneer men aan een beeldscherm werkt, zoals op vrijwel elke hedendaagse werkplek in een kantoor, is de kwaliteit en het niveau van de verlichting erg belangrijk. Een te hoog lichtniveau zorgt voor (te) weinig contrast op het beeldscherm. Bovendien kunnen ramen en verlichting schitteringen veroorzaken in het scherm.

Goede kantoorverlichting op of boven een beeldschermwerkplek of bureau houdt in ieder geval rekening met een aantal zaken:

De verlichting moet niet teveel verblinden. De mate waarin een armatuur tot verblinding kan leiden wordt uitgedrukt in de UGR waarde ("Unified Glare Rating"). In een kantoor wordt een UGR waarde van kleiner dan 19 aanbevolen. In tekenkamers geldt een UGR < 16 voor optimaal visueel comfort. Indirecte verlichting, waarbij men niet rechtstreeks in de lichtbundel kan kijken, wordt daarom veel in werkplekverlichting toegepast. Bij directe verlichting is het armatuur vaak voorzien van een cover of diffuser, die voor de juiste UGR zorgt.
De verlichting moet de juiste sterkte hebben. Een goed verlichtingssterkte voor kantoren met beeldschermwerkplekken ligt tussen 200 en 750 lux. De NEN-EN 12464-1:2011 (nl) gaat uit van een gemiddelde verlichtingssterkte van 500 lux. Het licht hoeft natuurlijk niet altijd volledig van de geplaatste armaturen afkomstig te zijn. Daglichttoereding via ramen of lichtkoepels draagt ook bij. Hierbij dient er wel rekening te worden gehouden met de positie van het beeldscherm ten opzichte van de raampartij. Een positie recht tegenover een raam kan zorgen voor teveel tegenlicht (verblinding), terwijl licht van achter kan spiegelen in het beeldscherm. Door gebruik te maken van dynamische verlichting met een sensor, kan de lichtsterkte van de kunstverlichting automatisch worden afgestemd op de actuele hoeveelheid daglicht (daglichtregeling).

Nog één kanttekening: oudere werknemers hebben meer licht nodig dan jongeren.
De verlichting moet de juiste kleur hebben. Voor kantoren wordt tot op heden veelal uitgegaan van een kleurtemperatuur van 3000 Kelvin. Dat is het equivalent van kleurnummer 830 dat op traditionele TL-buizen staat afgedrukt. Voor de Nederlandse markt is deze warm witte kleurtemperatuur de afgelopen jaren veruit het meest gebruikt. Echter, een groeiend aantal mensen maakt kennis met verlichting die vergelijkbaar is met "daglicht". Dit is witte verlichting met een kleurtemperatuur van 5000-6000 Kelvin. Dit is de kleur licht die de zon afgeeft en daardoor als natuurlijk wordt ervaren. Om productief en alert te blijven kan het prettiger werken om daglicht te gebruiken. Daarnaast is er een mix-vorm denkbaar, waarbij de kleurtemperatuur in het kantoor gedurende de dag varieert (tunable white).
De verlichting mag niet (onzichtbaar) knipperen. Naast de verblinding, de lichtsterkte en de kleurtemperatuur, is er nog een factor die het comfort van verlichting op een werkplek bepaald. LED verlichting kan namelijk, als gevolg van de aansturingstechniek, knipperen (flikkering) in een tempo dat voor het menselijk oog onzichtbaar is. Echter, deze knippering zorgt voor vermoeidheid aan de ogen, hoofdpijn of migraine en heeft een negatief effect op de concentratie en prestaties van de medewerker. Jouw leverancier kan je informeren over LED verlichting die vrij is van hinderlijke flikkering.

Andere zaken om rekening mee te houden

Door LED verlichting toe te passen blijft warmteontwikkeling op de werkplek beperkt. Verder wordt het geadviseerd om de verlichtingssterkte van de directe omgeving (rondom de werkplek) minimaal ²/₃-e van de verlichtingssterkte op de werkplek zelf te laten bedragen. Ook kun je kijken naar de kleurweergave index (CRi) van de toegepaste verlichting. Geadviseerd wordt om een CRi van minimaal 80 te voorzien.

Verlichting vormt een aanzienlijk aandeel van de energiekosten in een kantoorgebouw. Door hier slim mee om te gaan, kan er dus eenvoudig geld worden bespaart. Het gebruik van LED technologie geeft enerzijds een besparing op energiekosten en anderzijds een besparing op de onderhoudskosten (er is minder vervanging nodig).

Moderne kantoorverlichting is uitgerust met een bewegingsmelder en een sensor voor invallend licht ("smart lighting" of "intelligente verlichting"). Licht brand uitsluitend wanneer er ook daadwerkelijk iemand aanwezig is. Op basis van de sterkte van invallend (zon)licht wordt bovendien de sterkte automatisch aangepast naar een niveau dat strikt noodzakelijk is. Op deze wijze kan een aanvullende besparing worden behaald.

Meer informatie

Reageren op dit artikel

Geen blog missen?

Blijf net als vele anderen geïnformeerd over alle nieuwe artikelen, video's en podcasts dankzij de gratis nieuwsbrief die periodiek per e-mail verstuurd wordt.

Gratis. Je privacy is 100% gegarandeerd.

Even sparren met een lichtadviseur?

Je kunt direct online een meeting inplannen met een van onze lichtadviseurs. Of het nu gaat om een korte vraag, het (vrijblijvend) introduceren van een offerte-aanvraag of iets anders; we staan graag voor je klaar!

Heb je nog (andere) vragen?

Is jouw vraag met de informatie op pagina niet of niet volledig beantwoord? Of staat je vraag of onduidelijkheid misschien nog niet in onze Kennisbank? Neem dan contact op met onze verlichtingsexperts.

Hulp bij verlichting

Onze Kennisbank bevat tientallen veelgestelde vragen en thema's rondom de projectmatige toepassing van verlichting.

Nieuw project? Wij verlichten jouw werk!

Bij de toepassing van verlichting in woningen, kantoren, winkels of horeca is een lichtplan steeds vaker een vereiste van het project. Dit vraagt om specifieke kennis die niet iedereen heeft.

Lees hier hoe je ontzorgt kunt worden...

Blijf op de hoogte met de gratis nieuwsbrief!

Wil je nooit meer een artikel, video of podcast missen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief van Hulpbijverlichting.nl.

Deze website wordt onderhouden door:

SLV Nederland
Kazernestraat 19
5928 NL Venlo

www.slv.com

Wij respecteren je privacy:
lees hier onze privacy verklaring